نگاهی گذرا به ادوار گذشته انتخابات ریاست جمهوری در ایران
دور اول انتخابات
ریاست جمهوری در ایران در حالی برگزار شد که هنوز شورای نگهبانی تأسیس نشده
بود و امر بررسی صلاحیت‌ها بر عهده خود حضرت امام(ره) گذاشته شد. در این
دوره، ۱۲۴ نفر برای نامزدی در انتخابات ثبت‌نام کردند و غیر از جلال‌الدین
فارسی و مسعود رجوی باقی داوطلبین تأییدصلاحیت شدند. جلال‌الدین فارسی به
دلیل مشخص شدن اصالت غیرایرانی‌اش (پدر و مادر وی اصالتاً اهل هرات
افغانستان بودند) و مسعود رجوی نیز به دلیل عدم‌شرکتش در همه‌پرسی قانون
اساسی صلاحیتش رد شد. باقی داوطلبین اما در انتخابات حضور داشتند و با توجه
به انصرافی‌ها، در نهایت در روز رأی‌گیری ۱۰۷ نفر با یکدیگر به رقابت
پرداختند. اولین نامزد مطرح،
ابوالحسن بنی‌صدر، وزیر دارایی وقت بود. دکتر حسن حبیبی، وزیر علوم
و آموزش عالی وقت، دکتر کاظم سامی سرپرست جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران،
صادق خلخالی و سیداحمد مدنی (استاندار خوزستان) نیز چهره‌های دیگر این دوره
از انتخابات بودند. بنی‌صدر در این دوره به ریاست‌جمهوری انتخاب شد
در
دور دوم انتخابات که پس از عزل بنی‌صدر برگزار شد، ۷۱ نفر ثبت نام کردند
که در نهایت چهار نفر توسط شورای نگهبان تأیید صلاحیت شدند. سیداکبر پرورش
که آن زمان نماینده مجلس بود و بعد با فوق‌لیسانس دبیری، وزیر
آموزش‌و‌پرورش شد، عباس شیبانی با شغل پزشکی، حبیب‌الله عسگراولادی که
نماینده مجلس بود و محمدعلی رجایی کاندیداهای این دوره بودند که در نهایت
محمدعلی رجایی که پیش از این، نخست‌وزیر بود، به انتخاب مردم رسید. آن
دوره، مبارزات انقلابی در زمان طاغوت بزرگ‌ترین سابقه کاندیداها به شمار
می‌رفت.
با ترور و شهادت محمدعلی رجایی، انتخابات ریاست جمهوری
مجدداً برگزار شد که در این دوره ( دور سوم )، ۴۶ نفر داوطلب و پس از بررسی شورای
نگهبان چهار نفر تأییدصلاحیت شدند. این افراد عبارت بودند از سیداکبر
پرورش، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای (نماینده شورای انقلاب و معاون وزارت دفاع)،
زواره‌ای (معاون وزارت کشور) و دکتر غفوری‌فرد که در نهایت، آیت‌الله
خامنه‌ای به ریاست جمهوری رسید.
در
دور چهارم نیز از میان ۵۰ داوطلب، صلاحیت سه‌نفر، آیت‌الله خامنه‌ای،
عسگراولادی و محمود کاشانی تأیید شد که در نهایت آیت‌الله خامنه‌ای برای
بار دوم به ریاست جمهوری رسید.
رقابت در دور پنجم انتخابات میان
هاشمی‌رفسنجانی و عباس شیبانی، دو کاندیدای تأییدصلاحیت‌شده از میان ۷۹
داوطلب ثبت‌نامی صورت گرفت و این در حالی بود که انتخابات به دلیل رحلت
حضرت امام و رهبر شدن رئیس‌جمهور وقت، چند ماهی زودتر از موعد مقرر برگزار
شد و در فاصله زمانی انتخاب رئیس‌جمهور جدید، آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر جدید
ایران امور مربوط به ریاست جمهوری را نیز انجام می‌دادند. در این دوره هاشمی‌رفسنجانی در
رقابتی کم‌تعداد با عباس شیبانی به ریاست جمهوری رسید.
در دور ششم
رقابت میان چهار نفر شکل گرفت که از میان ۱۲۸ نفر تأییدصلاحیت شدند:
هاشمی‌رفسنجانی، احمد توکلی که سردبیر اقتصادی روزنامه رسالت بود، جاسبی،
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی و طاهری، مجری طرح سازمان صنایع دفاع. و در نهایت آقای هاشمی به ریاست جمهوری رسید .
در دور هفتم ریاست جمهوری حجت‌الاسلام خاتمی (وزیر اسبق
ارشاد)، حجت‌الاسلام ناطق‌نوری (رئیس مجلس وقت) و محمدی ری‌شهری (وزیر سابق
اطلاعات) و زواره‌ای. حکم تنفیذ حجت‌الاسلام خاتمی در ۱۲/۵/۷۶ از سوی مقام
معظم رهبری صادر شد.
در
دور هشتم خاتمی با شمخانی، فلاحیان، توکلی، جاسبی، غفوری‌فرد و... به رقابت
پرداخت و رئیس‌جمهور ایران شد.
دور نهم ؛ هاشمی‌رفسنجانی، محمود احمدی‌نژاد،
علی لاریجانی، مهدی کروبی، محمدباقر قالیباف از کاندیداهای این دوره بودند
و معین و مهرعلیزاده هم با حکم حکومتی رهبری وارد عرصه انتخابات شدند. این
دوره با ارتقا در سطح کاندیداها روبه‌رو شد و شور انتخاباتی قابل توجهی در
جامعه به وجود آمد.
در دور دهم نیز احمدی‌نژاد، موسوی، رضایی و کروبی با
هم رقابت کردند و در پایان آقای احمدی نژاد پیروز این رقابت بود
